ခ်င္းလူမ်ိဳး ဧ။္ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား

                                   ခ်င္းလူမ်ိဳး ဧ။္ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား
          
ခ်င္းသမိုင္း ခ်င္းဟူေသာ အမည္နာမ : ခ်င္းဟူေသာ အမည္နာမကို အစဦးကတည္းက ခ်င္းတို႕ကိုယ္တိုင္ႏွင့္ အနီးပတ္၀န္းက်င္ရိွ ကခ်င္လူ မ်ဳိး၊ ရွမ္းလူမ်ဳိး၊ ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားက ေခၚဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်င္းလူမ်ဳိးတို႕၏ ခ်င္းလူမ်ဳိးဆိုင္ရာ ႏႈတ္ရာဇ၀င္တြင္ ခ်င္းႏွင့္ ကခ်င္သည္ ေမြးခ်င္းညီအကိုမ်ားျဖစ္ၾကျပီး တရုတ္ျပည္မွတဆင့္ ဟူေကာင္းေတာင္ၾကားမွသည္ ဗမာျပည္ထဲသို႕၀င္ေရာက္လာခဲ့စဥ္က ညီျဖစ္ သူ ကခ်င္သည္ အေလးသြားေနခိုက္ အကိုျဖစ္သူ ခ်င္း သည္ ညီကို မေစာင့္ပဲ ဆက္လက္ခရီးႏွင္ၿပီး လမ္းခရီးတြင္ ေတာငွက္ေပ်ာပင္ကို ခုတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။ ညီျဖစ္သူ က အကုိ ျဖတ္ခဲ့ေသာ ငွက္ေပ်ာအူတိုင္ အေတာ္အတန္ ထြက္လာသည္ကို ၾကည့္ျပီး အကို႕ကို မီွနိုင္ ေတာ့မွာ မဟုတ္ဟု ဆိုျပီး ကခ်င္ျပည္တြင္ ေနရစ္သြားခဲ့သည္။ အကိုျဖစ္သူ၏ ေျခရာ ကိုၾကည့္ျပီး Khang (ေျခရာ)ဟု ေခၚဆိုခဲ့သည္။


ကခ်င္တို႕သည္ အိမ္ေဆာက္လွ်င္ အိမ္ေရွ႕ခန္းတြင္ အခန္းတခုသီးသန္႕ ဖဲြ႕စည္း ခဲ့ၾက သည္။ အဓိပၸါယ္မွာ အကိုျဖစ္သူ ျပန္လာလွ်င္ ေနထိုင္ရန္အတြက္ျဖစ္သည္။ စာေရးဆရာ (G.H luce)က ဗမာႏွင့္ သက္၊ ရွမ္းစသည္တို႕ စစ္ျဖစ္စဥ္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားနွင့္ မိတ္ဖဲြ႕ ဆက္ဆံဘြယ္ရိွခဲ့ၾကသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ခ်င္းဆို သည္မွာ က်ေနာ္ တို႕ဗမာႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း၊ သူငယ္ ခ်င္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုရာမွ ခ်င္းျဖစ္ လာသည္ဟု ဆိုသည္။ ၁၅၅၄ ခုနွစ္၊ မဏိပူရ္ မွတ္တမ္းတြင္ ခ်င္းတို႕ကို ကူကီးဟုေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ Carry & Tuck ၏ မွတ္တမ္းအရ ခ်င္းအမည္နာမသည္ တရုတ္ဘာ သာစာကား “လူ”ဟု အဓိပၸါယ္ရသည့္ Jim or Jen ကို ဗမာလူမ်ဳိးမ်ား က“ခ်င္း”ဟု အသံထြက္ ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္သည္ ခ်င္းတို႕ ေနထိုင္ ရာေဒသ ျဖစ္သည့္အတြက္ ခ်င္းတြင္းဟု ေခၚဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ ၁၁ ရာစုမတိုင္မီွ ဗမာ့ ေက်ာက္စာ မ်ားတြင္ ခ်င္းအမည္ နာမကို ရွင္းလင္းစြာ အသံုးျပဳခဲ့ သည့္ အေထာက္ အထားခိုင္မာစြာ ေတြ႕ရိွႏုိင္သည္။ ၁၈၉၆ ခုႏွစ္ ျဗိတိသွ်က သိမ္းပိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းမျပဳမီွ Chin-Kuki Lingustic People ဘာသာစကား ေလ့လာေသာ သုေသသီမ်ားက ခ်င္း Chin သတ္ပံုအေျပာင္းအလဲကို Khyeng, Khang, Khlang, Khyang, Khyan, Kiayn, Chiang, Chi’en, Chien ဟူ၍ ဆုုိၾကသည္။ ေအဒီ ၁၇၈၃-၁၇၉၆ အတြင္း ဗမာျပည္တြင္ ကာသိုလိပ္ မစ္ရွင္အျဖစ္ ေရာက္ရိွလာေသာFather Sangermomo က ခ်င္းကို Chien အျဖစ္ေပါင္းျပီး Chin Hill ကို Chien Mountain ဟု မွတ္တမ္းတင္ထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ရိွတ္စပီးယားကမူ ခ်င္းကို Kiayn ဟူ၍၎၊ ၁၈၂၄-၁၈၂၆ ခုႏွစ္ပထမအဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္အတြင္း Histroy of Burma ျပဳစု သည့္ စာေရးဆရာ Phayer က ခ်င္းတြင္းကို Khyendweng ဟူ၍၎၊ ၁၈၉၁ တြင္ Major Hughes က ၎၏စစ္ေရးအစီရင္ခံစာတြင္ Chin ဟူေသာ စကားလံုးကို ပထမဆံုးအသံုးျုပခဲ့ သည္။ ထို႕ေနာက္ A.G.E New Land ကလည္း ၎၏စာ အုပ္တြင္ “ခ်င္း”ဟူ၍ ေရးသားခဲ့သည္။ ေဒါက္တာ လ်န္မႈန္းဆာ ေခါင္းသည္ ခ်င္းတို႕ ခ်င္းျပည္ကို အေျခခ်ေနထိုင္ၾကရာတြင္ က်င္ေႏြး(Ciim Nuai)ေဒသတြင္ ေန ထိုင္ၾကသူ မ်ားကို ဇိုမီးခ်င္း၊ Locom ေဒသတြင္ ေန ထိုင္ၾကသူမ်ားကို Lusei၊ Lailun ေဒသတြင္ ေန ထိုင္ၾကသူမ်ားကို Lai မ်ဳိးႏြယ္မ်ား ျဖစ္လာၾက သည္ ဟုေရးသားခဲ့သည္။ လက္ရိွ ခ်င္းလူမ်ဳိး မ်ားအတြင္ ဇိုမီး၊ လိုင္မီး၊ အရိႈ၊ ခ်ဳိး၊ ဇို စ သည့္ အမည္ နာမမ်ား မေပၚေသးမီ ခ်င္း အမည္သည္ အမ်ဳိးသား အမည္ျဖင့္ ရပ္တည္ျပီးျဖစ္ေၾကာင္း Religion and Politics among the Chin People စာအုပ္တြင္ အခိုင္အမာ ေရးသားခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ DPI/1316-03025 November 1992-9M အရ ခ်င္းလူမ်ဳိးသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၊ အိနၵိယနိုင္ငံနွင့္ ဘဂၤလားေဒရွ့္နိုင္ငံမ်ားတြင္ ျပန္႕ႏွံ႕ေနထိုင္ၾကျပီး ကမၻာ့လူမို်းမ်ား အလယ္တြင္ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ရပ္တည္နိုင္ခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ ထို့အျပင္ ၂၀၀၁ ခုနွစ္ Unrepresented Nations and People Organization (UNPO) တြင္လည္းအဖဲြ႕၀င္ ျဖစ္လာခဲ့သည္၊၊ သုုုုိ႕ ျဖစ္ပါ၍ယေန႕ ဇိုမီး၊ လိုင္မီး၊ ကူကီး၊ ထာဒို၊ ေခါင္ဆိုင္၊ ခ်ဳိး၊ အရိႈ၊ ခူမီး၊ မတူ၊ မရာ စသည္ျဖင့္ေခၚ ေ၀ၚၾက ေသာ မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ၏ပင္ရင္း အမည္ သည္ “ခ်င္း” ပင္ ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ေဒသတြင္း ၌ သာမက အျပည္ျပည္္ ဆိုင္ရာ လူ႕အသိုင္းအ၀ိုင္း၌ အမ်ဳိးသား အမည္ နာမတခု တည္းအျဖစ္ ရပ္တည္ေနေသာ “ခ်င္း”ဟူ ေသာ အမည္နာမ သည္ ပို၍လူသိမ်ား လာျပီျဖစ္ သည္။
 
Ref: Chin: chinstate-chinstate.blogspot.co.uk